Bij het tekenen met potlood of met houtskool zijn fouten normaal en maken deel uit van het leerproces. Een goede gum maakt lijnen onzichtbaar, zodat je gemakkelijk opnieuw kunt tekenen of schetsen op het gewiste gebied. Niet alle gummen zijn echter gelijk; de juiste hangt af van je tekenmaterialen en papier. Hier lees je hoe je de beste gum voor je projecten kiest.
Hoe goed je iets kunt uitgummen, hangt af van de tekenstift én van het papier. Wanneer je dun en fijn papier gebruikt en sterke druk uitoefent bij het gummen, dan kan het papier kreuken of zelfs scheuren. Daarom bestaat er gum die bijzonder goed uitgumt, zonder dat je sterke druk hoeft uit te oefenen, bijvoorbeeld de MONO light. De vlakgom bestaat uit steviger materiaal, dat minder hecht aan het papier en er daardoor soepeler overheen glijdt dan andere soorten gum. Het papier wordt bij het uitgummen amper belast, wat formidabel is bij kwetsbare soorten papier. Daar komt nog een voordeel bij:
Afhankelijk van de vraag of je een groter oppervlak wilt uitgummen, dan wel een fijn lijntje, is het praktisch om gum in verschillende maten en soorten op je tekentafel te hebben. Met een grote gum als de MONO L kun je ook grotere oppervlakken eenvoudig uitgummen. Daarentegen is het met kleine gum als de MONO smart of de extra fijne gumstiften als de MONO zero zelfs mogelijk om bijzonder fijn uit te gummen. Zelfs afzonderlijke lijntjes kunnen op die manier heel precies worden uitgegumd.
De serie MONO gum is trouwens eerder bij toeval ontstaan: toen Tombow in 1967 de serie MONO 100 potloden op de markt bracht, bevond zich in elke verpakking een nieuw ontwikkelde MONO gum. Deze gum kwam zo goed aan, dat hij in serieproductie werd genomen en sinds 1969 ook afzonderlijk wordt verkocht. Sindsdien is de MONO in de kenmerkende blauw-wit-zwarte verpakking bekend.
Met een vlakgom kun je potloodtekeningen of opgeschreven woorden weer verwijderen. Hiervoor bestaat een eenvoudige chemische verklaring: potloden hebben een stift van grafiet – en niet van lood, zoals je vanwege de naam zou vermoeden. Bij het schrijven of tekenen worden kleine deeltjes grafiet over het papier verdeeld. Deze hechten zich vast. Dit fenomeen noemen we adhesie. Bij het uitgummen wrijft de vlakgom de deeltjes grafiet mechanisch weer van het papier af. Ze blijven plakken aan de gum, want deze heeft een sterkere adhesie dan het papier.
Wat voor ons tegenwoordig heel vanzelfsprekend is en bij het tekenen heel praktisch, was niet altijd bekend. Pas in 1770 ontdekte de Engelse opticien en instrumentenbouwer Edward Nairne toevallig dat rubber geschikt is om potloodstrepen weg te gummen. Voordien werd potlood vaak met een stuk oud brood (min of meer) verwijderd.
Linking to the video streaming service is disabled to protect your privacy. Click here to activate it. By loading the video, you accept the privacy policy of the video streaming service. Further information about the privacy policy can be found here: Google - Privacy & Terms
Veel gummen hebben een huls van karton die de vlakgom ook bij langdurig gebruik beschermt tegen vervuiling. Gumstiften hebben een bescherming van metaal of kunststof. Dat is gunstig, want een vuile gum kan minder grafiet opnemen en veroorzaakt daardoor strepen. Bovendien maakt de huls de vlakgom stabieler wanneer je meer druk uitoefent. Zo blijft jouw gum langer goed in vorm.
Vlakgom in de vorm van een stift – zoals de MONO zero – is in gebruik vergelijkbaar met een vulpotlood: door druk uit te oefenen op het kapje, komt de gum eerst een stukje naar buiten. Houd je de drukknop ingedrukt, dan kan de stift weer terugschuiven in de schacht zodat je de gum perfect beschermt.
Veel professionele tekenaars hebben altijd een kleine bezem paraat op hun schrijftafel: hun tekenwisser. Daarmee kunnen ze de kleine kruimeltjes wegvegen die ontstaan bij het gummen.
Maar er bestaat ook gum die nagenoeg zonder restanten gummen doordat ze het afgedragen materiaal weer opnemen: bijvoorbeeld de MONO dust CATCH. Door zijn speciale polymeer-samenstelling hechten de restanten sterker aan de gum zelf en kunnen eenvoudig worden verwijderd.
Bijzonder eenvoudig kun je grafiet van potloden uitgummen. Ook bij houtskool lukt dit behoorlijk goed. Maar met de juiste gum kun je zelfs inkt uitgummen. De enige voorwaarde is dat de inkt op het papier is gebracht met een balpen of een vulpotlood en niet in het papier trekt, zoals bij een vulpen of een rollerball. Hiervoor is bijvoorbeeld de MONO sand verkrijgbaar. Dit is een gum van natuurrubber met fijne partikels van microzand. Het zand schuurt het oppervlak van het papier weg, waardoor de inkt verdwijnt. Daarom is de MONO sand minder geschikt voor dun papier aangezien er al snel een gat in het papier zou ontstaan.
Maar de MONO sand maakt ook creatieve vintage-effecten haalbaar. Zo’n “nostalgisch” stijlelement bereik je bijvoorbeeld bij lettering. Belangrijk: hiervoor heb je beslist papier met een hoog aantal gram nodig.
Tip: test de gum eerst op jouw papier
Probeer de vlakgom uit op het papier voordat je begint aan jouw creatieve werk. Zo kun je controleren hoe het papier reageert en hoeveel druk je moet uitoefenen. Wanneer je van tevoren een beetje oefent met het gummen, bescherm je uiteindelijk jouw creatieve project.
Met gum is meer mogelijk dan alleen corrigeren of wijzigen van bestaande tekeningen. Jouw vlakgom is ook bruikbaar voor speciale effecten! Bijvoorbeeld wanneer je bepaalde highlights wilt toevoegen aan een tekening. Je kunt het tekenproces zelfs omkeren: arceer het papier met een potlood in de gewenste kleurintensiteit en gum de outlines vervolgens uit met je vlakgom. Het resultaat is een negatief. Bijvoorbeeld bij Mangas een bijzonder aantrekkelijk vormgevingselement.
Linking to the video streaming service is disabled to protect your privacy. Click here to activate it. By loading the video, you accept the privacy policy of the video streaming service. Further information about the privacy policy can be found here: Google - Privacy & Terms
